بررسی آینده بازار روغن نباتی (اعم از خام و تصفیه شده) و وضعیت سهام شرکت‌های فعال در این حوزه در بازار سرمایه ایران، خصوصاً برای دوره زمانی اردیبهشت ۱۴۰۴، نیازمند توجه به مجموعه‌ای از عوامل پیچیده و در هم تنیده است. در این میان، نتایج مذاکرات هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهانی و به تبع آن، چشم‌انداز رفع یا تداوم تحریم‌ها، نقشی محوری ایفا می‌کند. این تحلیل، ضمن بررسی دو سناریوی محتمل ناشی از این مذاکرات، به چشم‌انداز کوتاه‌مدت این صنعت در بازار فیزیکی و بازار سهام می‌پردازد.
سناریوهای ناشی از مذاکرات و اثر بر بازار فیزیکی روغن
- سناریوی دستیابی به توافق و کاهش تحریم‌ها
- پیامدها: موفقیت در مذاکرات و لغو مؤثر تحریم‌های کلیدی (مالی، بانکی، نفتی و حمل‌ونقل) می‌تواند منجر به گشایش در دسترسی ایران به منابع ارزی خود، افزایش درآمدهای صادراتی و تسهیل در مبادلات مالی و تجاری بین‌المللی شود. این امر پتانسیل تقویت ارزش پول ملی (ریال) و کاهش هزینه‌های جانبی واردات (مانند هزینه انتقال پول و بیمه و حمل کالا) را به همراه دارد.
- تأثیر بر بازار روغن: از آنجا که بخش مهمی از نیاز کشور به روغن خام از طریق واردات تأمین می‌شود، این تحولات مثبت می‌تواند هزینه تمام شده واردات مواد اولیه را برای کارخانجات تصفیه کاهش دهد. در نتیجه، انتظار می‌رود فشار قیمت بر روغن خام کاهش یافته و دسترسی به آن تسهیل شود. به تبع آن، هزینه تولید روغن تصفیه شده نیز کاهش یافته و زمینه برای تثبیت یا کاهش قیمت نهایی برای مصرف‌کنندگان فراهم می‌شود، هرچند میزان آن به سیاست‌های داخلی (قیمت‌گذاری، رقابت) بستگی خواهد داشت. بهبود عرضه در بازار نیز از نتایج محتمل است.
- سناریوی عدم توافق یا رفع نشدن تحریم‌های مؤثر
- پیامدها: شکست مذاکرات یا عدم حصول توافقی کارآمد، به معنای تداوم محدودیت‌های ارزی، بالا ماندن هزینه‌های مبادلات بین‌المللی و احتمالا ادامه فشار بر ارزش ریال خواهد بود.
- تأثیر بر بازار روغن: در این حالت، هزینه بالای واردات روغن خام به دلیل نرخ ارز بالا و موانع تجاری پابرجا خواهد ماند. این امر منجر به بالا ماندن یا حتی افزایش قیمت روغن خام در بازار داخلی می‌شود و ممکن است تأمین آن با چالش‌هایی همراه باشد. به دنبال آن، قیمت روغن تصفیه شده نیز به دلیل گرانی ماده اولیه، بالا مانده و پتانسیل افزایش قیمت تحت تأثیر نوسانات ارزی یا قیمت جهانی وجود خواهد داشت. در این شرایط، نقش سیاست‌های حمایتی دولت برای کنترل قیمت مصرف‌کننده پررنگ‌تر می‌شود، اما فشار هزینه بر زنجیره تأمین باقی می‌ماند.
-
سناریوهای ناشی از مذاکرات و اثر بر بازار فیزیکی روغن
عوامل تکمیلی مؤثر بر بازار
باید توجه داشت که فارغ از نتیجه مذاکرات، قیمت جهانی دانه‌های روغنی و روغن خام، که تحت تأثیر عوامل بنیادین عرضه و تقاضای جهانی است، همچنان یک متغیر مستقل و مهم خواهد بود. همچنین، سیاست‌های داخلی دولت در زمینه مدیریت بازار ارز، نحوه تخصیص یارانه‌ها، میزان دخالت در قیمت‌گذاری و مدیریت واردات، نقشی کلیدی در تعدیل یا تشدید اثرات ناشی از تحریم‌ها یا رفع آن‌ها دارد. ضمن اینکه مشاهده آثار عملی هرگونه توافق احتمالی بر بازار، نیازمند گذشت زمان است.
چشم‌انداز سهام شرکت‌های روغنی در بورس (اردیبهشت ۱۴۰۴)
وضعیت سهام شرکت‌های این گروه در بازار سرمایه برای دوره اردیبهشت ۱۴۰۴، بازتابی از شرایط عملیاتی این شرکت‌ها و انتظارات سرمایه‌گذاران خواهد بود که خود متأثر از عوامل پیش‌گفته است.
- محرک‌های کلیدی عملکرد سهام
- هزینه‌های تولید: نوسانات قیمت جهانی مواد اولیه و به‌ویژه نرخ ارز، اصلی‌ترین عوامل سمت هزینه هستند.
- سودآوری: توانایی شرکت‌ها در مدیریت هزینه‌ها و انتقال آن به قیمت فروش (با در نظر گرفتن محدودیت‌های احتمالی دولتی) و همچنین بهره‌مندی از سیاست‌های حمایتی (یارانه‌ها)، مستقیماً بر سودآوری و جذابیت سهامشان اثر می‌گذارد. چالش اصلی، فشار بر حاشیه سود در صورت عدم تناسب رشد هزینه‌ها و درآمدهاست.
- گزارش‌های مالی: انتشار گزارش‌های عملکرد دوره‌ای در این بازه زمانی می‌تواند منجر به واکنش بازار و نوسان قیمت سهام شود.
- جو عمومی بازار: روند کلی بورس تهران و اعتماد سرمایه‌گذاران، به همراه تحولات کلان اقتصادی و سیاسی، بر این گروه نیز مؤثر خواهد بود.
- پیش‌بینی روند قیمت
با فرض تداوم چالش‌های ناشی از هزینه‌های تولید و محدودیت‌های قیمت‌گذاری، پیش‌بینی می‌شود که فضای عملیاتی شرکت‌های فعال در این صنعت همچنان با فشار مواجه باشد. در چنین شرایطی، عملکرد سهام این شرکت‌ها در بازار سرمایه به شدت به اخبار و اطلاعات جدید، به‌ویژه در خصوص نرخ ارز، تغییرات سیاست‌گذاری‌های دولتی و نتایج گزارش‌های مالی، حساس خواهد بود. بنابراین، بروز نوسانات قیمتی در سهام این گروه دور از انتظار نیست.
لازم به توضیح است که جزئیات هرگونه توافق احتمالی [هسته‌ای] نامشخص است؛ با این حال، این پیش‌بینی وجود دارد که حتی در صورت حصول توافق، ممکن است شاهد افزایش واردات روغن خام (تصفیه نشده) و همچنین کنجاله باشیم. چنین افزایشی در واردات، اگرچه می‌تواند به تنظیم بازار کمک کند، اما همزمان پتانسیل افزایش فشار رقابتی بر کارخانجات داخلی، ایجاد رقابت قیمتی شدیدتر و در نتیجه کاهش احتمالی حاشیه سود تولیدکنندگان ایرانی را دارد. از این رو، ضرورت اتخاذ سیاست‌های حمایتی مؤثر از سوی دولت، احتمالاً شامل بازنگری در تعرفه‌های وارداتی، برای پشتیبانی از تولید داخلی مطرح می‌شود.
-
جمع‌بندی نهایی
چشم‌انداز صنعت روغن نباتی ایران و سهام شرکت‌های مرتبط در اردیبهشت ۱۴۰۴، در گرو تحولات بین‌المللی (مذاکرات و تحریم‌ها) و سیاست‌گذاری‌های داخلی است. پیش‌بینی می‌شود چالش‌های سودآوری ادامه یابد و عملکرد سهام این گروه با نوسان و حساسیت بالا نسبت به اخبار و داده‌های جدید همراه باشد. رصد دقیق متغیرهای کلیدی برای سرمایه‌گذاران ضروری است.
سلب مسئولیت: این نوشتار صرفاً جنبه تحلیلی داشته و به هیچ عنوان پیشنهاد سرمایه‌گذاری تلقی نمی‌شود. تصمیم‌گیری برای خرید یا فروش سهام باید بر اساس تحقیقات شخصی و با در نظر گرفتن ریسک‌های بازار صورت پذیرد.
نویسنده مقاله: دکتر میلاد چنگلوایی
شماره تماس بخش فروش : 
پاسخگویی واتساپ: 
تلگرام واحد فروش: 
ایمیل واحد فروش: 
دیدگاه شما با موفقیت ثبت شد.